Alles over bier | Wat jij nog niet wist over bier
Wil jij alles weten over wat bier precies is, de geschiedenis, de ingrediënten, het aantal brouwerijen, het brouwproces, het alcoholpercentage en de kater. Lees dan verder en kom alles over bier te weten.
Wat is bier?
Bier is een van oorsprong alcoholhoudende drank die ontstaat uit vergisting van suikers die gewonnen worden uit koolhydraat-houdende grondstoffen. Voor de smaak en de houdbaarheid worden plantaardige bestanddelen toegevoegd zoals, kruiden, specerijen en hop. De aanwezigheid van koolzuur in de vloeistof is een andere kenmerkende eigenschap van bier. Bier komt tot stand door middel van brouwen. Het is na water en thee de drank die op deze wereld het meeste gedronken wordt. Dit is de definitie van bier. Lees verder en kom alles over bier te weten.
De geschiedenis van bier
Hoe je bier maakt, was duizenden jaren omgeven door een mysterie: letterlijk. Samen weten we nog geen anderhalve eeuw hoe het brouwproces er precies uitziet. Alles over bier weten we dus nog niet zo heel lang, we weten pas sinds anderhalve eeuw dat uit het gebruik van hop, mout en gist een rijk schuimende drank ontstaat met vaak verassende geuren en smaken. Als we precies terug in de tijd gaan was het Louis Pasteur die achter het geheim kwam: 1864 was hij de eerste die de werking aantoonde van gist bij het maken van bier.
Alles over bier weten? Hoe oud is bier is dan eigenlijk?
Wist je dat bier de oudste alcoholhoudende drank van de mensheid is? De oorsprong ligt in het nabije oosten. In het grensgebied van het huidige Turkije, Syrië en Irak zijn de meeste sporen gevonden uit de oudheid die wijzen op een cultuur met bier. De alleroudste archeologische vondsten van deze activiteiten voor het brouwen van bier, dateren van 13.000 v. Chr. Deze ontdekking is gedaan in grot gelegen in het noorden van Israël.
Tegenwoordig gaan veel wetenschappers ervan uit dat bier een rol heeft gespeeld bij de ontwikkeling van de mens waarbij hij zijn nomadische leefwijze inruilde voor een bestaan op een vaste plek. In Noordwest-Europa dateren archeologen de oudste sporen die wijzen op het bestaan van bier, op circa 3000v Chr.
Ingrediënten van bier
Bij alles over bier horen natuurlijk ook de ingrediënten die in het bier verwerkt zitten. Zoals eerder genoemd bestaat bier uit 4 verschillende ingrediënten, water, hop, mout en gist. En allemaal hebben ze een ander doeleinden in het brouwen van bier. Je kunt dus slechts met 4 verschillende ingrediënten duizenden verschillende bieren maken.
Water
Allereerst bestaat bier uit bijna 90% water. Het water dat gebruikt wordt bij het brouwen van bier is vooral zuiverwater. Het is zeer belangrijk dat dit water zuiver is om goed te kunnen brouwen. Veel brouwerijen zorgen ervoor dat zij het water nog eens extra zuiveren. Dit doen zij om altijd zeker te zijn van de juiste, speciale samenstelling. Verder zijn de verschillende biersoorten wel afhankelijk van de sporen die de mineralen bevatten. Door deze manier kun je al veel verschillende bieren brouwen.
Gist
Gist is een onmisbaar bij het brouwen van bier. Gist wordt gedefinieerd als een eencellige schimmelsoort die in staat is om suikers om te zetten in alcohol en koolzuurgas. Naast deze functie is gist ook heel bepaald als smaakmaker. Elke giststam heeft namelijk een eigen aroma en smaak en zorgt in combinatie met andere ingrediënten voor een uniek bier. Verder is het bier vaak troebel als het gist achterblijft. Voor heldere bieren is de gist voor het afvullen gefiltreerd.
Hop
Hop is een ingrediënt dat van nature al in Nederland voorkomt. Hop is namelijk een klimplant. Bij het brouwen van bier gebruikt de brouwer de bloemetjes van de vrouwelijk hopplant om bier de kenmerkende bittere smaak te geven. Ook wordt deze hopplant gebruikt voor het geven van stevigheid aan het bierschuim. Daarnaast is hop ook een natuurlijk conserveringsmiddel. De hop wordt gebruikt voor de smaak, maar de brouwer kan er ook voor kiezen om meerdere verschillende kruiden toe te voegen zoals anijs, koriander of zoethout. Ook kunnen verschillende vruchten worden gebruikt bij het brouwproces. De bekendste voorbeelden zijn sinaasappelschil in sommige witbieren of kersen in kriekbier.
Mout
Mout ook wel graan genoemd vormt een belangrijk ingrediënt voor de smaak, alcohol en kleur van het bier. Voor de meeste bieren gebruikt de brouwer brouwgerst. Dit is een graan dat speciaal wordt geteeld voor het brouwen van bier. Brouwgerst bevat veel zetmeel en een specifieke hoeveelheid eiwitten (tussen 9.5% en 10.5%). Brouwgerst wordt eerst gemout voordat het geschikt is om mee te brouwen. Ook andere granen zijn geschikt om bier mee te brouwen. Tarwe(mout) vormt bijvoorbeeld een belangrijk bestanddeel van witbier. Maar ook met haver, mais en zelfs rijst wordt wel eens bier gebrouwen.
Wil je zelf aan de gang met het brouwen van je eigen bier? Bekijk dan het Brew Monkey bierbrouwpakket compleet of de top 5 beste bierbrouwpakketten voor thuis.
Hoeveel brouwerijen zijn er in Nederland?
Nederland staat bekend om zijn rijke biercultuur. De geschiedenis van ons land is nauw verbonden met dat van het bier. Echter kent het rijke biercultuur ook minder positieve hoofdstukken. Die ga je ook ontdekken. Maar hoeveel brouwerijen heeft Nederland nu eigenlijk. Wanneer je dit leest is de kans groot dat het aantal alweer is verhoogd of juist gedaald. De coronacrisis heeft namelijk ook invloed op de brouwerijen. Op het moment dat deze blog is geschreven waren er 762 bedrijven die zich brouwerij noemen. Ze brouwden 8733 verschillende bieren. Er waren 3387 mensen werkzaam in de brouwerijsector. Een van deze brouwerijen is brouwerij t’ IJ. Zij brouwen hun eigen bier en hebben dan ook een eigen uniek bierpakket die het goed bij de consument doet.
Hoe werkt het brouwproces?
Je bent een groot liefhebber van bier. Maar weet jij eigenlijk ook die manier hoe bier tot stand komt? Ja, het komt uit een brouwerij! Maar wat gebeurt er precies in deze brouwerij. Bij alles over bier is het brouwproces een belangrijk onderdeel.
Het productieproces van bier kent voordat het klaar is om aan de liefhebber geschonken te worden, die hoofdcategorieën: het brouwen zelf, het vergisten en het afvullen of bottelen van het bier. Deze drie hoofdcategorieën kunnen worden onderverdeeld in 7 stappen. Deze 7 stappen zullen kort worden toegelicht.
1# Schroten
Stap 1 om te beginnen met het zelf bier brouwen is het schroten van bier. Om te kunnen gaan schroten is het weken van graan belangrijk. Het weken gebeurt in een pan met water die een warme ruimte staat. Tijdens dit proces ontkiemen de graan korrels. Vervolgens droog je de korrels door ze te branden, roosteren of roken. Welke manier je kiest, bepaalt de smaak en kleur van je bier. De gekiemde, gedroogde korrels noemen we mout. Vervolgens vermaal je de mout. Dit heet schroten.
2# Maischen
Maischen wordt ook wel het verwarmen van water genoemd. Tijdens het verwarmen van water komen er enzymen vrij die het aanwezige zetmeel in het mout omzetten tot suikers. Dit resulteert later in het proces voor de alcohol.
3# Filteren en spoelen
Wanneer het maischen voltooid is wordt de volgende stap filteren en spoelen. Dit begint met het scheiden van de granen van het water. Vanaf dit moment heten de granen bostel en het water wort. Het filteren van de granen van het water is belangrijk omdat je tijdens het koken geen granen ofwel bostel in je wort wilt hebben.
4# Wort koken
Wort ofwel water is de basis van het bier. Het wort bevat vergistbare en onvergistbare suikers. Binnen deze suikers is de verhouding tussen zoetheid en het alcoholgehalte cruciaal. Na het klaren wordt het wort gekookt. Hop wordt toegevoegd aan het bier om verschillende redenen. Het geeft een bittere smaak, zorgt voor een stabiele schuimkraag en bevordert de conservering.
5# Wort koelen
Omdat je wort vol zit met suikers is het erg vatbaar voor infecties. En nu het ook nog eens lekker warm is, is het een perfecte bron voor bacteriën. Dat willen we natuurlijk voorkomen. Daarom moeten we zo snel mogelijk de temperatuur voorbij die aangenaam is voor de bacteriën. Daarom koelen we zo snel mogelijk af.
6# Gisten
Na het koelen ga je over tot gisten. Dit is het omzetten van suikers in alcohol en koolzuur. Op welke temperatuur je gist, is afhankelijk van het gewenste soort bier.
7# Bottelen
Voordat zelf bier brouwen mogelijk is zal er eerst gebotteld moeten worden. Dit betekent eigenlijk het verplaatsen van bier in verschillende flesjes.
Wil je meer weten en ben je benieuwd hoe het gehele brouwproces in zijn werking gaat. Lees dan onze blog over hoe je in 7 stappen zelf bier brouwt.
Ondergistend en bovengistend bier
Alles over bier, daar hoort het onderscheiden van bier ook bij. Met hop, water, mout en gist kun je alle bieren maken die jij graag wilt. Bieren zijn er in talloze smaken en soorten. Maar hoeveel verschillende bieren er ook zijn en je kunt ze altijd onderverdelen in ondergistend en bovengistend.
Ondergistende bieren komen tot stand met gistsoorten die naarmate ze langer hun werk doen, zich nestelen onder in de vergistingstank. Deze gisten werken op lage temperaturen. Daardoor is er meer tijd nodig voordat ze alle vergistbare suikers hebben omgezet in alcohol en het bier klaar is.
Ondergistende bieren hebben als kenmerk dat ze helder zijn, subtiel moutig van smaak en makkelijk drinkbaar. Ze worden ook wel lager-bieren genoemd maar dat komt niet doordat de gist laag in de vergistingstank zijn werk doet. De naam komt uit het Duits en verwijst naar hun eigenschap dat je ze bij lage temperatuur lang kon bewaren: Lagern.
Voorbeelden van tradiotionele ondergistende bieren zijn pils, Münchener Helles of het bier dat tradiotioneel op het Oktoberfest wordt gedronken.
Bovengistende bieren komen tot stand met gistsoorten die als het ware een soort deken vormen boven op het brouwsel. Deze gisttypen werken op een temperatuur van ongeveer 20 graden. De omzetting van vergistbare suikers in alcohol gaat bij bovengistende bieren sneller in zijn werk dan bij ondergistende bieren.
Bovengistende bieren hebben als kenmerk dat ze mistig tot troebel zijn. Van veel bovengistende bieren kun je zeggen dat de gebruikte gist in de geur en smaak een groter stempel drukken. Veel bovengistende bieren drinken verhoudingsgewijs minder makkelijk weg dan ondergistende bieren. Voorbeelden van dit soort bovengistende bieren zijn traditionele Belgische bieren dubbel of tripel. Verder zijn er ook een aantal bovengistende bieren die in hun smaak en uiterlijk nauwelijks van ondergistende, lagerbieren zijn te onderscheiden. Denk aan het Duitse Kölsch, maar ook Belgisch paterbier of Engels Ale.
Bierpakket samenstellen op Beerwulf
De keuze uit bierpakketen, biertaps en unieke voordeelpakketen.
Wat is een biertype?
Wereldwijd zijn er talloze bieren. Het valt niet meer om in het grote aanbod overzicht te krijgen. Maar wie goed kijkt, ziet dat bepaalde bieren op andere lijken. Ze zijn op dezelfde manier gebrouwen, met dezelfde grondstoffen. Ze hebben technische kenmerken die overeen komen. Daarnaast hebben ze gelijkende geuren en smaken, en hebben ze wat uiterlijk betreft overeenkomst. Zo kun je bier indelen in biertypen.
Technische specificaties van een biertype liggen bijvoorbeeld in de hoeveelheid mout die is gebruikt bij het brouwen. Hoe meer mout, hoe meer alcohol in het bier. Ook kleur en bitterheid zijn vaststaande grootheden. In een laboratorium kun je al deze dingen duiden met een bepaald getal. Als je de afkorting EBC leest, is dat de eenheid om kleur te meten. EBU meet de bitterheid. Met de boven omschreven criteria kun je bepaalde biertypen beschrijven.
Welke weg legt de alcohol af in je lichaam
Een grote kans dat jij hier als een te maken mee hebt gehad: een kater. En nee, niet een mannelijke poes maar het drinken van teveel alcohol. Maar hoe gedraagt alcohol zich in je lichaam? Een antwoord op die vraag begint met een glas en eindigt met een plas.
Je hebt een slok bier genomen. Je hebt eerst geroken en geproefd. Je wordt het warmende gevoel gewaar van de alcohol in je mond. Je slikt en jouw slok bier vindt zijn weg richting maag. De reis van alcohol door je lichaam is gestart.
Voordat je je glas weer hebt neergezet, heeft het bier je maag al bereikt. Ongeveer 20% van de alcohol wordt via de maagwand opgenomen in je bloed. Hoe minder je in je maag hebt, hoe sneller het gaat. De overige alcohol gaat door naar de dunne darm en komt hier in je bloedbaan terecht.
Alcohol verspreidt zich via het vloed door je hele lichaam. Het duurt een minuut of tien voordat het je hersenen bereikt. Uiteindelijk komt het overal in je lijf, tot in je tenen. Dat komt doordat alcohol wateroplosbaar is. Ons lichaam bestaat voor 80% uit water. Overigens verdwijnt een klein deel weer uit je lichaam via transpiratievocht en door uitademen. Op dat moment is je lichaam al begonnen met de afbraak van de alcohol uit je maag.
Kater
Het drinken van bier kan veel gevolgen hebben. Je voelt je vaak brak en moe, je bent misselijk en hebt hoofdpijn. Een veelgehoorde zin ’the day after’ is dan ook ”ik drink nooit meer”. Gelukkig verdwijnt de kater vaak binnen 1 dag. Natuurlijk weet je dat drinken niet goed voor je lichaam is. Maar bijna iedereen heeft wel eens een moment van zwakte en dan zit je de volgende ochtend met de gebakken peren. Maar wat gebeurt er eigenlijk bij een kater? Hoe komt een kater tot stand en wat kun je er tegen doen?
Een kater wat is dat nou eigenlijk?
Hoe ontstaat het gevoel van hoofdpijn, misselijkheid, koorts enm nadorst? De oorzaak van een kater is teveel drank, teveel alcohol. Het is makkelijker gezegd dan gedaan, maar hoe minder je drinkt hoe kleiner de kans dat je last hebt van een kater. Als je veel bier drinkt, moet je onder invloed van de alcohol vaker plassen. Per saldo verlaat meer vocht je lichaam, dan er binnenkomt. Je hebt een vochttekort. Gevolg is dat de vloeistofdruk in je hersenen daalt. Dat leidt tot hoofdpijn. Een tweede oorzaak heeft te maken met het afbreken van alcohol door voornamelijk je lever. Tijdens dit proces ontstaan er stoffen, aceetaldehyde en NADH, die je het katerige gevoel geven. Aceetaldehyde is niet zo’n fijn stofje. Het wordt door het International Agency for Research on Cancer gezien als mogelijke kankerverwekkende stof.
Maar hoe kun je een kater voorkomen?
Vochttekort is de grootste oorzaak van het hebben van een kater. Het is daarom belangrijk dat je consequent water tussendoor drinkt. Daarbij is het aan te raden dat voordat je gaat slapen je nog enkele glazen water drinkt om het vochttekort te verminderen en daarmee je kater voor de volgende dag.
Een logische maar niet geheel onbelangrijke oorzaak om een kater te voorkomen is door simpel weg minder te drinken. Het zorgt er niet alleen voor dat je minder last hebt van een kater maar ook voor eventuele gekke situaties. Met veel alcohol op heb je jezelf soms niet helemaal onder controle en kan dit leiden tot gênante situaties die je wellicht de volgende dag niet meer weet. Ook heb je de kans dat je bij zwaar alcoholgebruik alcoholvergiftiging oploopt. Doe je dit voor een langere tijd, dan heb je zelfs kans dat je bepaalde leveraandoeningen krijgt die fataal kunnen aflopen.
Een andere en goede tip om een kater te voorkomen is door een goede bodem te hebben voordat je alcohol gaat drinken. Zorg voor een goede bodem en drink niet op een lege maag. Maar waarom niet? Een goede bodem vertraagt namelijk de opname van alcohol in je lichaam. Goed eten tijdens of voor het drinken van alcohol verkleint ook de kans op overgeven. Het slijmvlies van de maag wordt geprikkeld door alcohol en bij plotselinge hoge alcoholconsumptie raakt het geïrriteerd. De maagwand trekt samen als reflex om de alcohol zo snel mogelijk te lozen en overgeven is het gevolg.
Ook het nemen van aspirines voor het slapen gaan kunnen een kater voorkomen. Het kan de hoofdpijn verlichten. Gebruik geen ontstekingsremmende pijnstillers. Deze pijnstillers vergroten de kans op schade aan je maag.
Verder helpt een goede ventilerende ruimte voor het hebben van een kater. Zorg er voor dat je voor het slapen gaan een raam open zet.
